„W XVII wieku Rzeczpospolita uwikłana była w liczne wojny, a Potop – szwedzki najazd z 1655 roku – był najbardziej niszczycielskim z tych konfliktów. Wiele miast wtedy zrujnowanych nie odzyskało już dawnej świetności. Także i Czersk doznał znacznego uszczerbku z rąk północnych najeźdźców.
W dniu 7 kwietnia 1656 roku wojska polskie pod wodzą Stefana Czarnieckiego rozbiły szwedzki korpus margrabiego Fryderyka Badeńskiego w bitwie pod Warką. Było to pierwsze zwycięstwo Polaków nad Szwedami w otwartej bitwie, które pokazało, że szwedzka rajtaria bez wsparcia piechoty i artylerii nie jest w stanie sprostać polskiej jeździe. Po długotrwałym marszu w wiosennych roztopach Polacy pokonali w bród rozlaną szeroko Pilicę i zaatakowali zaskoczonych Szwedów, pewnych, że po zniszczeniu za sobą mostu są bezpieczni. W decydującym momencie husaria wsparta przez dragonów przełamała zwarte szyki rajtarii. Zdobyto cały szwedzki tabor – ponad 200 wozów wypełnionych złupionymi dobrami i żywnością.
Niedobitki szwedzkich regimentów uciekały w kierunku Warszawy, podczas gdy Fryderyk Badeński wraz z kompanią dragonów wtargnął do Czerska zajmując miasto i zamek; nieliczny garnizon wojsk koronnych nie był w stanie stawiać oporu i musiał skapitulować. Zaczęła się krótka okupacja zamku. Polskie oddziały ścigające Szwedów ruszyły bezpośrednio na Warszawę, z powodu braku armat i piechoty nie próbując zdobywać czerskiego zamku. Po dwóch dniach Szwedzi sami opuścili zamek, przed wymarszem podpalając miasto, niszcząc kościoły: Św. Ducha wraz ze szpitalem, Św. Jakuba oraz parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, oraz wysadzając część zamkowych murów i uszkadzając wieże.
… Z zapisów lustracji, która miała miejsce w 1660 roku, już po Potopie i po odparciu wojsk Rakoczego, wynika, że miasto i zamek opustoszały. Wieże były pozbawione hełmów, w południowym murze ziała wyrwa, budynki mieszkalne i kancelaryjne nie miały okien i dachów. … O ile według wcześniejszego spisu w Czersku znajdowało się 206 domów i siedlisk, to po Potopie doliczono się już tylko 22. Z tego upadku Czersk już się nie podniósł” – źródło: zamek w Czersku
Nasz kram LAWENDOWO Budków wziął udział, wraz z innymi rzemieślnikami, w pikniku rodzinnym na zamku w Czersku w dniach 27-28 maja 2023 r. Głównym motywem były wydarzenia z 1656 r., kiedy to wojska szwedzkie zajęły na krótki okres zamek w Czersku. Były m.in.: manewry formacji wojskowych - piechoty polskiej, pionierów i muszkieterów; pokaz artylerii dawnej w wykonaniu grupy "Sarmata"; odbicie zamku (wieczorna bitwa); pokaz jazdy dawnej w wykonaniu Xiążęcej Drużyny i wiele innych atrakcji. O tym, jak Potop szwedzki położył kres świetności zamkowi w Czersku można zobaczyć TU a szerzej o wojnach ze Szwecją opowiada niezrównany Błazen Jajosz TU
W licznych kramach rzemiosł dawnych na dziedzińcu zamku można było spotkać się i porozmawiać m.in. z: kowalem (Jakubson Viking Knives and Axes), poznać historię ubioru na przestrzeni wieków (Archeoconcept), zobaczyć w jakim obuwiu dawniej chodzono (More maiorum - pattens, mules, shoes), z jakich dawniej naczyń ze szkła korzystano (Jargilo Glass Studio), w jakie tkaniny się zaopatrywano (LOBOS Tissus Fabrics), jakie kosmetyki bez chemii używano (LAWENDOWO Budków), z jakich akcesoriów obozowych dawniej korzystano (Starkow), posłuchać o wyrobie ceramiki w dawnych czasach (Magdalena Kopiczko). Chętni oczywiście mogli zaopatrzyć się w wyroby wytwarzane przez w/w rzemieślników.
W naszym kramie LAWENDOWO Budków opowiadaliśmy jak wytwarzano kosmetyki w dawnych czasach, jak dbano o higienę, jak ubrania prano… Można było kupić u nas naturalne kosmetyki bez chemii zero waste jak: sole kąpielowe, mydła naturalne, masła i maści do ciała, naturalne olejki do masażu, szare mydło potasowe...
Do zobaczenia na kolejnych turniejach na zamku w Czersku !
Media Społecznościowe